Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Koszalinie - Przygotowaliśmy kilka pomysłów na uatrakcyjnienie czasu dzieciom (i rodzicom!)

Piecza zastępcza do poprawki

PROCEDURY

Samorządowe jednostki chcą uprawnień pozwalających na cofnięcie kwalifikacji dla opiekunów. Zmian wymaga też sposób sprawowania nad nimi kontroli

Czas na gruntowną reformę pieczy zastępczej, która poprawi funkcjonowanie systemu opieki nad dziećmi i będzie odpowiedzią na obserwowany w ostatnich latach kryzys rodzicielstwa zastępczego. Tak uważa Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie „Centrum”, które na podstawie swoich doświadczeń przygotowało postulaty konkretnych zmian w przepisach. Zostały one przekazane do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS), który przygotowuje właśnie założenia do nowelizacji ustawy.

Kulejąca współpraca

Znaczna część zgłaszanych przez stowarzyszenie „Centrum” propozycji jest związana ze współpracą między sądami rodzinnymi, które wydają postanowienia w sprawie umieszczania dzieci w pieczy i ustanawiają rodziny zastępcze, a powiatowymi centrami pomocy rodzinie (PCPR). To te instytucje w większości powiatów pełnią rolę organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, który odpowiada za kwalifikowanie kandydatów na opiekunów oraz wspiera działające rodziny zastępcze.

– W praktyce te relacje w poszczególnych powiatach wyglądają bardzo różnie, nie mniej zasadniczym problemem, z którym spotyka się większość organizatorów, są gotowe postanowienia sądowe wskazujące, że dziecko ma być umieszczone w danej formie pieczy, bez uwzględniania sytuacji, jaka występuje w konkretnym samorządzie – twierdzi Andrzej Smulczyński, dyrektor PCPR w Busku-Zdroju, przewodniczący OSPiMOPR „Centrum”.

Jako przykład podaje sytuacje, gdy sądy kierują dzieci pochodzące z jednego powiatu do rodzin zastępczych na terenie innego samorządu, nie pytając o zgodę w tej sprawie właściwego miejscowo organizatora pieczy oraz gdy nadają uprawnienia rodziców zastępczych osobom, mimo że zostały w stosunku do nich wydane negatywne opinie. Dlatego organizacja postuluje wprowadzenie do przepisów obligatoryjnego uwzględniania przez sądy oceny kandydatów na rodziców zastępczych dokonanej w procesie kwalifikacji.

Stowarzyszenie „Centrum” chce też, aby sądy miały obowiązek informowania PCPR, jakie były powody umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej.

– Obecnie często otrzymujemy postanowienie, które zawiera jedynie podstawowe dane na temat małoletniego kierowanego do pieczy. Taka praktyka postępowania utrudnia nam realizację jednego z wymogów nałożonych na nas przez ustawę z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. nr 149 poz. 887), a mianowicie okresowego informowania sądu, czy przesłanki do pobytu dziecka poza rodziną biologiczną dalej występują, czy ustały. Jest to utrudnione w sytuacji, gdy nie wiemy, jakie to były przyczyny – wskazuje Mirosława Zielony, dyrektor PCPR w Koszalinie.

Potrzebne uprawnienia

Ponadto samorządy zwracają uwagę na konieczność nadania dyrektorom PCPR uprawnień strony w sprawach związanych z pieczą zastępczą. Teraz ustawa z 9 czerwca 2011 r. przewiduje takie kompetencje tylko w odniesieniu do spraw alimentacyjnych.

– Przyznanie takiego prawa jest o tyle istotne, że odpowiadamy karnie i dyscyplinarnie za to, co dzieje się w podlegających nam rodzinach zastępczych. Natomiast jeśli wysyłamy do sądu jakieś wnioski w toczącej się sprawie lub zgłaszamy podejrzenie np. wykorzystywania seksualnego, to w związku z tym, że nie jesteśmy stroną, nie muszą być one przez sąd uwzględniane i nie zawsze wpływają do nas informacje o tym co się dalej dzieje – wyjaśnia Mirosław Sobkowiak, dyrektor PCPR w Gostyniu.

Dodaje, że dużym problemem jest również brak możliwości cofnięcia kwalifikacji dla rodziny zastępczej. Podkreśla, że wprawdzie większość z nich w sposób należyty wywiązuje się ze swoich zadań, ale zdarzają się pojedyncze rodziny, u których dopiero po jakimś czasie okazuje się, że nie powinny mieć pod opieką dzieci. Tyle tylko, że organizator nie może wycofać udzielonej im kwalifikacji, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do tego, że gdy przeniesie się ona na teren innego powiatu, to będzie tam mogła legitymować się wydanym zaświadczeniem i zajmować się dziećmi.

Rozdzielenie zadań

Kolejną kwestią, na którą zwraca uwagę OSPiMOPR „Centrum” jest realizacja zadania związanego ze sprawowaniem kontroli nad rodzinami zastępczymi. Co do zasady ustawa nadaje takie uprawnienia zarządowi powiatu, ale ten zwykle przenosi je na dyrektora PCPR.

– Skutkuje to tym, że mam ograniczone możliwości powoływania osób wchodzących w skład zespołu kontrolnego. W większości przypadków nie mogą nimi być pracownicy centrum, ponieważ na co dzień pracują z rodzinami zastępczymi – wyjaśnia Mirosława Zielony.

Dodaje, że sam dyrektor PCPR też znajduje się w trudnej sytuacji, bo zwykle bezpośrednio współpracuje z opiekunami, a potem pojawia się u nich jako kontroler, co zaburza wzajemne relacje.

Rozwiązaniem tego problemu mogłoby być wypracowanie i wdrożenie regulacji, które pozwoliłyby oddzielić te dwa wzajemnie wykluczające się zadania, czyli oferowanie wsparcia i pomocy rodzinom zastępczymi, oraz ich kontrolowanie, tak aby wykonywał je odrębny zespół oceniająco-nadzorczy.

– Liczymy na to, że nasze postulaty zostaną wykorzystane przez resort rodziny w toku prac nad nowelizacją ustawy – mówi Andrzej Smulczyński.

Takie przygotowania już się rozpoczęły, bo jak informuje Bartosz Marczuk, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, powołany został specjalny zespół, który analizuje propozycje zmian w ustawie o pieczy zgłaszane przez ekspertów oraz środowiska samorządowe, w tym również te przedstawione przez „Centrum”. Na tej podstawie powstają założenia do nowelizacji, które mają być gotowe po wakacjach. ⒸⓅ

Efekty pracy Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej sprawozdanie za 2015 rok

Podczas obrad XXI sesji Rady Powiatu w Koszalinie uchwałą Rady zostało przyjęte sprawozdanie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie z efektów pracy Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej za 2015 rok. Sprawozdanie w sposób wyczerpujący informowało Radę o podjętych działaniach oraz liczbie wychowanków, Rodzin Zastępczych – w tym spokrewnionych, zawodowych i niezawodowych oraz Rodzinnych Domów Dziecka, a także wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, w których przebywają dzieci z powiatu koszalińskiego.

Starosta Koszaliński Zarządzeniem Nr. 31/2011 z dnia 19 września 2011 r. na Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej wyznaczył Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Koszalinie. W celu prawidłowej realizacji zadań oraz zgodnie z art. 180 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w powiecie koszalińskim Zarządzeniem Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie przyjęty został Program Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2015 – 2017.

Powiatowy Program Rozwoju Pieczy Zastępczej na lata 2015-2017 jest dokumentem opartym na Strategii Rozwoju Powiatu Koszalińskiego na lata 2011-2015 zbudowanym w celu tworzenia sprawnie funkcjonującego systemu zapobiegania kryzysom rodziny.

Niniejsze sprawozdanie (zgodnie z ustawą) dotyczy wyłącznie wychowanków rodzinnej pieczy zastępczej (zadanie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej) nie obejmując złożonego i znacznie szerszego zadania ustawowego realizowanego przez pcpr jakim jest realizacja art. 180 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a więc nie obejmuje następujących zadań, które są realizowane przez PCPR w Koszalinie i o realizacji których informujemy Wysoką Radę w corocznym sprawozdaniu z działalności Powiatowego centrum Pomocy Rodzinie w Koszalinie:

1. opracowanie i realizacja 3-letnich powiatowych programów dotyczących rozwoju pieczy zastępczej, zawierających między innymi coroczny limit rodzin zastępczych zawodowych;
2. zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych;
3. organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, przez wspieranie procesu usamodzielnienia;
4. tworzenie warunków do powstawania i działania rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin pomocowych;
5. prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym;
6. organizowanie szkoleń dla rodzin zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka i dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego oraz kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego;
7. organizowanie wsparcia dla rodzinnej pieczy zastępczej, w szczególności przez tworzenie warunków do powstawania:
   1. grup wsparcia,
   2. specjalistycznego poradnictwa;
8. powoływanie centrów administracyjnych do obsługi placówek opiekuńczo-wychowawczych;
9. wyznaczanie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej;
10.  zapewnienie przeprowadzenia przyjętemu do pieczy zastępczej dziecku niezbędnych badań lekarskich;
11. prowadzenie rejestru danych, o którym mowa w art. 46 rejestr osób zakwalifikowanych do pełnienia lub pełniących pieczę zastępczą;
12. kompletowanie we współpracy z właściwym ośrodkiem pomocy społecznej dokumentacji związanej z przygotowaniem dziecka do umieszczenia w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka;
    1. finansowanie:
       1. świadczeń pieniężnych dotyczących dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych, interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych lub rodzinach pomocowych, na jego terenie lub na terenie innego powiatu,
       2. pomocy przyznawanej osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze lub regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne,
       3. szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego oraz szkoleń dla rodzin zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka oraz dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego;
13. sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego;
14. przekazywanie do biura informacji gospodarczej informacji.

Praca z dziećmi, które w wyniku wielu różnych nieprawidłowości występujących w rodzinie naturalnej muszą funkcjonować poza jej strukturą nigdy nie jest łatwa, stąd tak ważne jest kto i w jaki sposób opiekuje się tak mocno skrzywdzonym przez najbliższych dzieckiem. Rodzicielstwo zastępcze to ogromna odpowiedzialność i ogromny trud wkładany codziennie przez 24 godziny – bez świąt i przerw weekendowych. Nakłada to również ciężar odpowiedzialności za prawidłowość jakość świadczonej opieki nad dziećmi umieszczonymi w rodzinnej pieczy zastępczej na organizatora rodzinnej pieczy zastępczej- a tym samym na Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Koszalinie

mz

Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu dzieci

19 sierpnia  w siedzibie Starostwa odbyło się szkolenie mające na celu podniesienie kompetencji oraz poszerzenie i usystematyzowanie wiedzy rodzin zastępczych oraz pracowników Centrum w zakresie trudnych spraw związanych z seksualnością  dzieci i młodzieży.

W sposób bardzo ciekawy a zarazem  wielkim wyczuciem, taktem oraz osobistym zaangażowaniem prowadzący szkolenie  przekazywał wiedzę dotyczącą spraw w tym tak wrażliwym zakresie. Mogliśmy dowiedzieć się między innymi: jak rozpoznać i definiować wykorzystywanie seksualne, jakie są metody diagnozy i rozpoznawanie przemocy seksualnej wobec dzieci, jak reagować i jak pracować z ofiarą przemocy seksualnej, jaka jest rola opiekunów faktycznych  i prawnych w udzielaniu pomocy dziecku krzywdzonemu seksualnie, formy pomocy dziecku- ofierze molestowania seksualnego.

Co ciekawe- wśród słuchaczy gościliśmy Wicestarostę Koszalińskiego Dariusza Kalinowskiego, który z zaciekawieniem przysłuchiwał się wykładowi w przerwie żywo dyskutując z przybyłymi na szkolenie rodzinami zastępczymi oraz pracownikami naszego Centrum.

mz

Brawo! większe bezpieczeństwo pracowników socjalnych

W dniu 3 sierpnia 2016 r.  Elżbieta Bojanowska Podsekretarz Stanu, w  imieniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podpisała uzgodnione z Komendą Główną Policji „Ogólne zasady postępowania przy zapewnieniu przez Policję asysty pracownikowi socjalnemu przeprowadzającemu rodzinny wywiad środowiskowy lub świadczącemu pracę socjalną w środowisku”. Ze strony Komendy Głównej Policji dokument podpisał insp. Jan Lach Zastępca Komendanta Głównego Policji.

Dokument określa procedury postępowania zarówno Policji jak i służb pomocy społecznej w związku z wprowadzeniem zmian do ustawy o pomocy społecznej w zakresie bezpieczeństwa pracowników socjalnych.

Podpisane Zasady zostaną  przekazane, za pośrednictwem Wydziałów Polityki Społecznej Urzędów Wojewódzkich, do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz za pośrednictwem Komend Wojewódzkich do jednostek Policji.

mz

Gazeta Ziemska – czerwiec 2016

Do pobrania najnowszy numer Gazety Ziemskiej, a w niej m. in. o Rodzinaliach w Nowych Bielicach.