Piecza zastępcza – problemy na tle nowelizacji
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie „Centrum” wystosowało do Pani Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej- Elżbiety Rafalskiej stanowisko w sprawie planowanej nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Najważniejsze z uwag przedstawionych przez Stowarzyszenie w liście zostaną opisane w niniejszym artykule.
Na pierwszy plan wysuwa się problem związany z brakiem zapewnienia odpowiednich środków finansowych na realizację zadań wynikających z ustawy. Problem ten dotyka w główniej mierze samorządy powiatowe. Nowelizacja ustawy zwiększa wydatki powiatów i gmin na wsparcie rodziny i piecze zastępczą, jednocześnie nie zapewniających dodatkowych środków finansowych.
Projekt zakłada wprowadzenie obligatoryjnego nakazu przydzielenia asystenta rodziny, rodzinie, z której dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej. Stowarzyszenie przychyla się do tego pomysłu, bowiem w opinii Stowarzyszenia ośrodki pomocy społecznej bez tego nakazu, będą stosowały dotychczasową nagminna praktykę braku pracy z asystentem. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na konieczność wprowadzenia jasnego podziału zadań pomiędzy pracownikami socjalnymi a asystentami rodziny.
Koniecznym jest zmniejszenie pobytów długoterminowych w pieczy zastępczej przez pracę na rzecz powrotów do własnego środowiska rodzinnego lub przysposobień. W tym zakresie Stowarzyszenie proponuje wprowadzenie rozwiązania, które znacząco zmotywowałoby samorządy gminne do podejmowania działań wspierających i naprawczych skierowanych do rodzin biologicznych, w postaci wprowadzenie odpłatności w wysokości 100% przez samorządy gminne za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Proponuje się także, aby kolejne lata pobytu dzieci w pieczy zastępczej były finansowane przez samorządy gminne w wysokości 50% kosztów pobytu dziecka.
Stowarzyszenie jest za utrzymaniem dotychczasowego zapisu o wyrażaniu zgody rodziców na przysposobienie dziecka, które nie może być wyrażona wcześniej niż przed upływem 6 tygodni od urodzenia dziecka. Odnosząc się z negacją do proponowanych w nowelizacji 10 tygodni z uwagi na fakt niepotrzebnego wydłużenia procesu przysposobienia małego dziecka.
Wiele wątpliwości budzi obowiązek realizacji dowozu dzieci przez powiatowe centra pomocy rodzinie. Obawy wiążą się w szczególności z możliwością występowania licznych odmów dowozu dzieci, skoro obligatoryjnie obowiązki te będą realizowały PCPR. Oczywistym skutkiem wprowadzenia takiej regulacji będzie generacja dodatkowych kosztów.
Stowarzyszenie zwraca również uwagę na pilną konieczność rozdzielenia dwóch wzajemnie wykluczających się zadań, nałożonych na instytucje organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej tj. zadania wspierania i pomocy dla rodzin zastępczych i rodzinnych placówek opiekuńczo- wychowawczych oraz zadania nadzoru i kontroli nad tym obszarem.
W opinii Stowarzyszenia asystentura rodzin w ośrodkach pomocy społecznej charakteryzuje się niską jakością pracy. Powodem takiego stanu rzeczy jest zatrudnianie asystentów na umowy zlecenia lub opłacanie asystentów w minimalnej wysokości, co powoduje duża rotację na tych stanowiskach. Widoczna jest także niewystarczająca współpraca asystentów rodzin z organizatorami rodzinnej pieczy zastępczej. Dużym problemem jest unikanie przez asystentów rodzin lub pracowników socjalnych z gmin, opiniowania możliwości powrotu dziecka do rodziny biologicznej. Zdarzają się też sytuacje, gdy asystenci utrudniają powrót dziecka do rodziny biologicznej, wydłużając jego czas pobytu w pieczy.
Stowarzyszenie zdecydowanie sprzeciwia się ustawowemu obniżeniu wymogów kwalifikacji na wiele stanowisk specjalistów wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. Proponuje natomiast wzmocnienie efektywności takich specjalistów poprzez wprowadzenie obowiązkowych szkoleń dotyczących pracy z rodziną, ustalenie minimalnych kwot wynagrodzeń a także nadania uprawnień na wzór pracowników socjalnych do dodatkowych urlopów i dodatku za pracę w środowisku.
Stowarzyszenie zwraca również uwagę na niekorzystne zjawisko nadawania przez zarząd powiatu dyrektorowi PCPR uprawnień do kontroli rodzinnej pieczy zastępczej. Sam dyrektor PCPR często ma problem dotyczący udziału w kontroli, gdyż też pracuje bezpośrednio z rodzinami zastępczymi a kontrolując je, stawia te rodziny w trudniej sytuacji rozdarcia, bowiem często uprzednio z nimi pracował. Proponuje się natomiast nadanie dyrektorom PCPR uprawnień strony w postępowaniach sądowych w sprawach rodzinnych związanych z pieczą zastępczą.
W opinii Stowarzyszenie występuje również problem na tle braku możliwości cofnięcia uprawnień kwalifikujących na rodzinę zastępczą oraz problem migracji rodzin na terytorium innych powiatów, którym została wydana negatywna ocena. Proponuje się także wprowadzenie zakazu umieszczania w rodzinie z danego powiatu, dzieci spoza powiatu, bez zgody organizatora rodzinnej pieczy zastępczej na terytorium z tego powiatu.
Z pełnym stanowiskiem Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie „Centrum” można zapoznać się poniżej.
Źródło: http://wartowiedziec.pl
